Το πρινοδάσος του Ρούβα βρίσκεται 55km νότια του Ηρακλείου και 16km βόρεια της Γέργερης, σε ένα από τα πιο δύσβατα και απομονωμένα μέρη της Κρήτης. Αυτή η απομόνωση μάλιστα είναι ο κύριος λόγος της ύπαρξης του, καθώς λόγω της ανθρώπινης απουσίας αυτό το δάσος ευτυχώς δεν ακολούθησε τη τύχη των άλλων χαμένων δασών της Κρήτης.
Το δάσος του Ρούβα αναπτύσσεται σε ένα βύθισμα - μικρό οροπέδιο στα νότια της οροσειράς του Ψηλορείτη. Η πρόσβαση μπορεί να γίνει από διάφορα σημεία: από τη Γέργερη και από το Οροπέδιο της Νίδας μέσω ενός βατού αγροτικού δρόμου, αλλά και με πεζοπορία στο μονοπάτι Ε4 που ξεκινάει από τη λίμνη του Ζαρού, διέρχεται μέσα από το πανέμορφο φαράγγι του Αγίου Νικολάου και φτάνει στο δάσος.
Η οικολογική σημασία του δάσους είναι τεράστια, καθώς εδώ αναπτύσσονται σπάνια φυτά και βρίσκουν καταφύγιο πολλά προστατευόμενα ζώα. Η σπανιότητα του δάσους του Ρούβα οφείλεται στο γεγονός ότι οι πρίνοι ξέφυγαν από τη συνήθη θαμνώδη μορφή και μέγεθος και απέκτησαν χαρακτηριστικά και μεγέθη διαφορετικά από αυτά που έχουμε συνηθίσει στον ελλαδικό χώρο. Χαρακτηριστικό τοπίο είναι τα πολύ μεγάλα πρινάρια, μερικά από τα οποία έχουν σωριαστεί από τα γερατειά! Επίσης, το πρινοδάσος αποτελεί τη μεγαλύτερη αποικία πρίνων στην Ευρώπη με έκταση 30000 στρεμμάτων.
| |||
Στη βόρεια μεριά του υπάρχουν πολλές αμπελιτσιές (Zelkova abelicea), το μόνο δέντρο που ζει αποκλειστικά στην Κρήτη και πουθενά αλλού.
 |
| Αμπελιτσιά ή Ανέγνωρο Zelkova abelicea |
 |
| Αριά ή Αζίλακας Quercus ilex |
Άλλα δέντρα που θα δει κάποιος είναι πλατάνια, σφένδαμοι, κυπαρίσια, πεύκα και αζίλακοι.
Επίσης, στο δάσος φύεται ακόμη μια από τις πιο σπάνιες ενδημικές ορχιδέες του νησιού που είναι γνωστό ως κρητικό κεφαλάνθηρο (Cephalanthera cucullata).
 |
| Αριά ή Αζίλακας Quercus ilex |
 |
| Κρητικό Κεφαλάνθηρο, το καλυπτροφόρο Cephalanthera cucullata |
 |
| Επιπακτίδα ή Λυπητερό της Κρήτης Epipactis cretica |
Ως προς τη πανίδα, εδώ βρίσκει καταφύγιο ο Κρητικός λίγκας ή φουρόγατος (Felis silvestris creticus), ο οποίος είναι τόσο σπάνιος που έχει παρατηρηθεί ελάχιστες φορές από επιστήμονες.
 |
| Κρητικός αγριόγατος Felis silvestris creticus |
Ο αγριόγατος (Felis sylvestris) είναι το μοναδικό είδος από τα αιλουροειδή που απαντάται στην Ελλάδα. Ήταν για την Κρήτη ένα ζώο-φάντασμα μέχρι το 1996, oπότε οι φοιτήτριες A. Belardinelli και P. Ciccone, μέλη επιστημονικής αποστολής που μελετούσε τα σαρκοφάγα της Κρήτης, παγίδεψαν έναν αγριόγατο, σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης. Το ζώο κρατήθηκε για σύντομο χρονικό διάστημα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και, αφού προσαρμόστηκε πάνω του πομπός για ραδιοτηλεμετρική παρακολούθηση, αφέθηκε ελεύθερο και παρακολουθήθηκε για τρεις μήνες.
«Η συγγένεια του κρητικού αγριόγατου, όπως και του αγριόγατου της Σαρδηνίας, με τον αφρικανικό αγριόγατο και όχι με τον ευρωπαϊκό (Felis sylvestris sylvestris) δημιουργεί ερωτήματα για την προέλευση των παραπάνω πληθυσμών. Η μελέτη της βιολογίας του θα φωτίσει θέματα που αφορούν το φυσικό περιβάλλον του νησιού» μας λέει ο διευθυντής του μουσείου, κ. Μ. Μυλωνάς. Πρέπει να επισημανθεί ότι οι πληθυσμοί του ζώου είναι εκτεθειμένοι σε πολλούς κινδύνους, οι οποίοι ενισχύονται από το γεγονός ότι πρόκειται για νησιωτικούς πληθυσμούς που δεν μπορούν να τροφοδοτηθούν από γειτονικούς πληθυσμούς.
Στο δάσος του Ρούβα ζουν κι άλλα θηλαστικά όπως ασβοί, ζουρίδες, καλογυναικάρια (Musteka nivalis), λαγοί, μυγαλές και ποντικοσκίουροι (Glis glis argenteus).
Το δάσος και τα τριγύρω βουνά φιλοξενούν σπάνια αρπακτικά πτηνά όπως γυπαετούς, βιτσίλες, σκάρες και γεράκια.
 | |
| Γυπαετός Gypaetus barbatus |
Αν περπατήσετε το μονοπάτι από τη λίμνη του Ζαρού, πριν το φαράγγι του Αγίου Νικολάου θα συναντήσετε το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου (20’ από τη λίμνη), από όπου ξεκινάει το μονοπάτι. Μετά η διαδρομή μέσα από το πανέμορφο φαράγγι, που είναι οργανωμένη και σηματοδοτημένη, καταλήγει στο μικρό οροπέδιο του Αγίου Ιωάννη με το πρινόδασος μετά από 2 ώρες. Αξίζει να σταθείτε στο γραφικό εκκλησάκι του Αι Γιάννη και να δροσιστείτε από τις γύρω πηγές.. Δύο υπέροχα σημεία του δάσους αποτελούν οι τοποθεσίες «Δυό πρίνοι» στη δυτική πλαγιά από την οποία φαίνεται ολόκληρο το δάσος του Ρούβα και «Σαμάρι» στην ομώνυμη νότια κορυφή με πανοραμική θέα του Ζαρού έως και τον κάμπο της Μεσσαράς. Στο σημείο αυτό βρίσκεται και ένα ορειβατικό καταφύγιο. Επίσης, στα βουνά θα δείτε αρκετά ερειπωμένα μιτάτα, δηλαδή τα χαρακτηριστικά μικρά «τυροκομεία» των βουνών της Κρήτης. Τέλος, το καλοκαίρι οι κάτοικοι της Γέργερης πολύ συχνά διοργανώνουν παραδοσιακά γλέντια κάτω από τα τεράστια πλατάνια του δάσους, τα οποία δεν πρέπει να χάσετε σε καμιά περίπτωση! Ένα τέτοιο γλέντι διοργανώνεται του Τιμίου Σταυρού, όταν γιορτάζει το πανέμορφο ξωκλήσι που βρίσκεται μέσα στο δάσος και είναι κτισμένο με την πέτρα της περιοχής.
Το σημαντικότερο πρόβλημα σήμερα είναι η υπερβόσκηση. Επίσης, πριν από μερικά χρόνια κάηκε μεγάλο τμήμα του δάσους στο φαράγγι από πυρκαγιά με αποτέλεσμα σήμερα η διάβρωση του εδάφους να αποτελεί πρόβλημα. Άλλο πρόβλημα είναι η έλλειψη θηραμάτων, λόγω του αλόγιστου κυνηγιού.
Στο δάσος του Ρούβα γεννήθηκε ο στρατηγός Γεώργιος Κατεχάκης ή «καπετάν Ρούβας», που έδρασε εναντίον των κομιτατζήδων στη Μακεδονία. Στο δάσος αυτό πέρασαν το χειμώνα του 1867 τα γυναικόπαιδα της Μεσαράς σε αφάνταστες συνθήκες στερήσεων.
Πηγές:
National Geographic Greece
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης
ΚΠΕ Ρούβα
